Πώς βιώνουν ενοικιάστριες κι ενοικιαστές τη στεγαστική επισφάλεια
H έρευνα του Εteron εξετάζει τις απόψεις 1.007 ενοικιαστών για το θέμα της στέγασης και πραγματοποιήθηκε από την aboutpeople από τις 24/5 ως τις 3/6 του 2022.
Τα βασικά ευρήματα:
– Άγχος και ανασφάλεια για τους ενοικιαστές και τις ενοικιάστριες
– Οι μισοί/ές δυσκολεύονται να πληρώσουν το ενοίκιο τους
– Ένας/Μία στους πέντε λαμβάνει το σχετικό επίδομα
– Το κράτος μπορεί και οφείλει να δώσει λύσεις στο πρόβλημα
Ανασφάλεια και άγχος τα κυρίαρχα αισθήματα. Πως επηρεάζεται η καθημερινότητα των ενοικιαστών/ριών
Ανασφάλεια δηλώνει ότι αισθάνεται το 28,7% των ενοικιαστών σχετικά με τα θέματα της στέγασης. Άγχος νιώθει το 21,9% και αγανάκτηση το 17,9%. Το 49,1% δήλωσε ότι εξαιτίας των στεγαστικών δαπανών έχει αδυναμία αποταμίευσης, το 41% απάντησε ότι αντιμετωπίζει οικονομική στενότητα, το 28,6% κάνει λόγο για ακύρωση προσωπικών σχεδίων, ενώ έπεται με 12,6% η ανάγκη εύρεσης δεύτερης εργασίας. Με απλά λόγια ένας/μία στους δέκα ανθρώπους που ζουν στο ενοίκιο δηλώνει ότι χρειάζεται και μια δεύτερη δουλειά για να τα βγάλει πέρα.
Πόσο δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους οι ενοικιαστές/ριες;
Οι μισοί ερωτώμενοι/ες δηλώνουν ότι πληρώνουν το ενοίκιο τους χωρίς μεγάλο πρόβλημα (51%), τρεις στους δέκα (31,4%) απάντησαν ότι δυσκολεύονται αρκετά, ένας στους δέκα (10,2%) ότι δυσκολεύεται πολύ και το 6,2% ότι χρωστάει έως τρία ενοίκια. Παράλληλα το 61,7% δηλώνει ότι έχει προχωρήσει σε περικοπές άλλων βασικών αναγκών και το 15,2% ότι για να καλύψει τις άλλες βασικές του ανάγκες λαμβάνει κάποια οικονομική βοήθεια ή δανείζεται από τρίτους. Τα στεγαστικά έξοδα (ενοίκιο και υπόλοιπες στεγαστικές δαπάνες) για περίπου δύο στους τρεις καλύπτονται από την προσωπική τους εργασία, ενώ το 16,8% βασίζεται συστηματικά σε οικογένεια/φίλους, το 16,3% περιστασιακά σε οικογένεια/φίλους, το 12,3% σε επιδόματα και άλλες δημόσιες πολιτικές και το 5,2% σε εισοδήματα από ενοίκια.
Ένας στους πέντε λαμβάνει επίδομα ενοικίου
Το 22,1% των ερωτώμενων δήλωσαν ότι λαμβάνουν επίδομα ενοικίου. Υψηλότερα ποσοστά συναντάμε σε όσους δηλώνουν ότι έχουν χαμηλά εισοδήματα, είναι άνεργοι/ες ή μερικής απασχόλησης, νεότερων ηλικιών και πολλοί/ές διαμένοντες στο ίδιο σπίτι.
Τα πέντε βασικά προβλήματα ως προς τη στέγαση
Η πρώτη πεντάδα προβλημάτων ως προς τη στέγαση αποτελείται από 1) ακριβό ρεύμα και λειτουργικά έξοδα (65,5%), 2) ακριβό ενοίκιο (34,8%), 3) δυσκολία εύρεσης κατοικίας προς ενοικίαση (28,9%), 4) κακή ποιότητα/κατάσταση της κατοικίας (26,4%) και 5) η ανεπάρκεια ψύξης/θέρμανσης (21,9%).
Πως άλλαξαν τα ενοίκια την τελευταία διετία;
Οι μισοί ερωτώμενοι/ες (53,9%) απάντησαν ότι το ενοίκιο τους είναι σταθερό τα τελευταία δύο χρόνια. Το 30% απάντησε ότι αυξήθηκε λίγο, το 12,3% ότι αυξήθηκε πολύ, ενώ το 2,3% ότι μειώθηκε λίγο. Τα ενοίκια στην Αττική έχουν αυξηθεί περισσότερο σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα.
3 στους 4 θέλουν να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι
Το 77,3% θέλει να αποκτήσει το δικό του σπίτι. Οι μισοί από αυτούς πιστεύουν ότι θα τα καταφέρουν: το 22,5% λαμβάνοντας κάποιο δάνειο, το 15,8% με κληρονομιά και το 8,4% θεωρεί ότι θα τα καταφέρει χωρίς να χρειαστεί να δανειστεί. Περισσότερο αισιόδοξες, οι νέες ηλικίες.
«Τι φάση με την εύρεση προσιτού σπιτιού;»
Είναι αρκετοί οι λόγοι για τους οποίους η εύρεση οικονομικά προσιτού σπιτιού είναι δύσκολη. Στην πρώτη τριάδα βρίσκονται α) η γενική ακρίβεια (49%), β) η απουσία ελέγχου ενοικίων και οι παράλογες απαιτήσεις των ιδιοκτητών (45,3%), και γ) η μείωση των εισοδημάτων (40,5%). Έπονται η αύξηση των πάγιων στεγαστικών δαπανών (25,7%) και το Airbnb (24,1%).
Ποιοί ευθύνονται; Πως μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση; Ποιοί μπορούν να δώσουν λύσεις;
Η κυβέρνηση (57,1%) και οι ιδιοκτήτες (50,2%) θεωρούνται οι βασικοί υπεύθυνοι για το στεγαστικό πρόβλημα. Πως όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση; Με αύξηση μισθών/θέσεων εργασίας (56,5%), με πλαφόν στα ενοίκια (53,3%) με φορολογικά κίνητρα στους ιδιοκτήτες για πιο προσιτές τιμές (37,9%), με επίδομα ενοικίου (33,2%), με πολιτικές για την κοινωνική κατοικία (23,8%), με ρύθμιση του Airbnb (19,7%), με αξιοποίηση των κενών δημόσιων κτιρίων (19,2%) και με έλεγχο των κερδοσκοπικών επενδύσεων (golden visa κλπ) (13%). Το βάρος, αλλά και η προσδοκία της εύρεσης λύσης πέφτει κυρίως στο κράτος (46%) και στην κυβέρνηση (41,1%). Ακολουθούν η «Αγορά» με 28,4%, οι σύλλογοι ενοικιαστών με 19,6% και η Ευρωπαϊκή Ένωση με 15,4%.
Συνοψίζοντας, η πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα του Eteron, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ουσιαστικά δίνει φωνή στους ενοικιαστές και τις ενοικιάστριες. Και αυτοί/ές είναι ξεκάθαροι: Δυσκολεύονται με τα ενοίκια και επιθυμούν αλλαγή της παρούσας κατάστασης.
Αν και ρεαλιστές ζητάνε από το κράτος, τα κόμματα, τους φορείς να κάνουν κάτι άμεσα για αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα που απασχολεί εκατομμύρια οικογένειες.
Θα τους ακούσει κανείς;
*Ο Πέτρος Ιωαννίδης είναι διευθυντής της aboutpeople, της εταιρείας που πραγματοποίησε τη συλλογή των στοιχείων.
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα “Ενοίκια στα Ύψη: Ο λόγος στις ενοικιάστριες και τους ενοικιαστές”.
